Gaaffii: OPDO’f.
Ø Yeroo amma Woyyaaneen woraana isii
Oromiyaa keessatti bobbaastee Oromoo lafarraa fixxu OPDO walitti bu’iinsa
maaliif jetti?
Ø Woyyaaneen Oromiyaa keessatti yakkaa
yoo hojjattu “seeraan ilaallaa” jedhan worri OPDO, seeraayyuu Woyyaane cabsaa
jira; akkasuma manni mutiille Woyyaanetti harkaa qaba waan ta’eef, seeri isaan
ilaalaniin kun kam? Woyyaaneen Oromiyaa seenanii seera cabsuun dura, Woyyaanuma
Oromiyaa keessa maaliif fidan yookiin eeyyaman? Ofiif biyya bulchuu dhadhabanii
daboo/jigii/guuza Woyyaanee yaammatan moo tunuu maal?
Ø OPDO tooftaaf dubbii afaanii
jijjiiratte moo, tooftaa Oromoo fayyadu jijjiiratte?
Ø OPDO’n dhugumaan Woyyaanee wajjiin
waldhabdee jirti moo sobdee waldhabdee?
Ø OPDO Obbo Lammaa Magarsaa kun dhuguma
haasawa afaaniirra kan darbe, gochaan Oromoo cinaa dhaabbachaa jirtii?
Ø ‘Sabboonummaan’ OPDO kan yeroo ammaa
kun, ilaalcha ABO ittiin rukutuuf moo, dhugumatti Oromoo bilisa baasuuf?
Ø Ummata Oromoo kan bulcha jiru OPDO
dha; ummataan tasgabbaa’a jedhaniinii, erga ummanni tasgabba’ee duuba waraana
itti bobbaasuun kun maal? Ummanni OPDO
dhaga’ee tasgabbaa’e haa jennuu mee; “woraanaan walitti bu’e” jechuun kun maal?
Oromiyaan dirree waraanaati moo? Ummanni
Oromoofi Poolisiin Oromiyaatuu kunoo waliif galanee, woraanni Woyyaanee hoo maal fuudha Oromiyaa keessaa?
Ø Yeroo Oromoo Abdi Ille adabbii seeraatiif
eeguutti, gaafa Woyyaaneen Abdi Illeetiif badhaasa waancaa kenniteef Oromoon ‘qurxii’
isaa beekateera. OPDO’n hoo ‘qurxii’ isii hin beekkanne moo, jara ABDII ILLEE
badhaase san duubaan jirti? OPDO, mee yeroo amma kana dubbii keessan kana
uummanni dhugaa fi dhara ta’uu isii akkamiin adda haa baafatuutii?
Ø Yeroo Woyyaaneen Oromoo lafarraa
fixaa jirtu kana, OPDO’n dhaabbi yookiin murtee isii maaliif uummataaf hin
ibsinee? OPDO’n amma gara ummataa jirti moo fakkeessuun gama Woyyaanee jirti?
Ø OPDO’n dhugumaan yoo gara Oromootti
deebitee jiratte, maaliif badii Woyyaanee kana akka nama maqaa haadha soddaa
lagatuutti maqaa Woyyaanee lagatte, “KIRAA SASSAABDOOTA, KONTIROOBAANDISTOOTA…”
jechuun haasoftii? Tooftaa…jedhu, tooftaan kun hujiirra kan oolu erga Oromoon
lafarraa dhumeen duubaa? Ergasuu tooftaan kun amma Oromoo fayyadaa jira mooree,
Oromoo miidhaa jiraa?
Ø Yoo akka afaaniitti, Oromiyaan OPDO’n
kan bultu taate, Agaazii maaliif Oromiyatti galchan? Yoo beekamtii fi fedhii
isaanii malee woraanni Woyyaane kan gara Oromiyaa gale ta’e, waan biraatuu
afaaniin bulleessanii kan woraana Woyyaanee kanarraa maaliif irraa dubbatuu
dhiiste OPDO’n?
Ø Sochii dinaagdeefi daldala hundaa
Woyyanetti harkaa qaba waan ta’eef, maallaqni maqaa gargaarsaatiin guurame kun
deemee-deemee kaazinaa Woyyaanee kan seenuufi gara galee miidhaa Oromoo irratti
kan dhaqqabsiisu yoo ta’e hoo? “Oromoota
naannoo Somaalee irraa buqqa’an gara Somaaleetti deebisnaa” jechuun, maallaqa
guurame ABDII ILLEEtiif dhaqaa kennaa
jechuu hin ta’umoo?
Ø “OPDO’n osoo kan jijjiirama
dhugaatiif qophooftee jiraatte badii tokko malee kan hidhaman, hoggatoota
siyaasaa Oromoo qabsoo karaa nagaa jedhanu, Dr. Mararaa Guddinaatiifi Obbo
Baqqalaa Garbaa faa hidhaarraa akka
hiikkamaniif dhiibbaa gootii” namoonni jedhan hedduudha. OPDO’n Obbo Lammaa
Magarsaa akka Dr. Mararaa Guddinaatiifi Obbo Baqqalaa Garbaa faa hiikaman garaa isaaniirraa ni fedhanii?
Ø Haasawa Obbo Lammaa Magarsaa kana “bubbullee
ilaallaa” jechuun kun, yeroon bubbulanii ilaalan hin dabarree?
Ø OPDO’n kaleessaa Kaayyoo Oromootiif miti,
kan hundoofte. Ammaayyuu hanga olaantummaan Woyyaanee jirutti dantaa Oromoo
tiksuu hin dandeettii? OPDO’n olaantummaa Woyyaanee cabsite moo, afaaniin
cabsaa gochaan olaantummaa Woyyaanee tiksaa jirti?
Ø “OPDO filannoo lama qofa qabdi. Tokko
akkuma afaaniin jedhaa jiran, Woyyaaneerraa citanii ummata Oromootti galuu.
Gaafa filannoo jalqabaa kana filatane, Woyyaaneen waldhaban. Gufuu bilisummaa
Oromoo ta’uun hafee, qaama qabsoo bilisummaa Oromoo taati OPDO’n” kan jedhan
hedduu. “Filannoon Lammeessoo ammoo, tooftaa jijjiirachuun damma afaan
dibatanii akkuma baran ummata Oromoo gufuu itti ta’uun fixchiisaa jiraachuu. Kana
kan godhan yoo ta’an, yeroo dhihoo keessatti sobni isaanii itti barame ummanni
Oromoo yeroo dhumaatiif Woyyaaneefi OPDO ille waluma faana ka’ee balleessa.
Osoo onneefi kutannoon jiraatte OPDO’n filannoo tokkeessoo irratti yeroon
seenaa hojjattu ammaa” warri jedhanille jiran. Ummanniifi miseensonni OPDO hoo
yaada kana akkamitti ilaalaa?
Gaaffii: Dhabbilee Siyaasaa fi
Rogeeyyii (Aktiivistoota) Oromootiif.
Ø “Dararaa Woyyaaneen ummata Oromoo
irraan gahaa jirtu, adda durummaan kan komatamuu qabu, hoggantootaa dhaabbilee
siyaasaa Oromooti. Hoggantoonni kunneen silaa garaa garummaa jidduu isaanii xumuratanii,
kaan woliifuu obsanii, kaan woliifuu dhiisanii yeroon tun silaa yeroo
ormaayyuu fira godhatanii woyyaanee
qofarratti qabsa’uu qaban turan. Amma garuu wanti argaa jirru faallaadha.
Jarri kun, yeroo Woyyaaneen ummata
Oromoo lafarraa fixaa jiran kana yoo woliif hin galin, yoom waliif galuuf
deemanii?” gaaffiin jettu hawaasa baldhaa keessa jira. Dhaabbileen siyaasaa
gaaffilee kana akkamitti ilaalan?
Ø Aktiivitoonni yookiin rogeeyyiin
Oromoo biyya baqaa jiranille, daanduma dhaabbilee siyaasaa Oromoo maaliif
qabatanii, maaliif walii hin galle?
Ø Diyaaspooraan qabsoo fi tokkummaa
Oromootiifi riqicha moo farra? Akkamiin riqicha ta’aa, akkamiin ammoo farra qabsoo Oromoo ta’a
diyaaspooraan.
Ø Dhaabbileen siyaasa Oromootiifi
aktiivistoonni Oromoo ummata garamitti oofaa jirtan? Kuun hiriira bahaa jedha,
kuun keessan hiriira dhaabaa jedha, isii Oromoo kana isin garam oofaa jirtan?
Ø Ilaalchaafi filoosoofii siyaasaa
irratti waldhabuun quufaafi badhaadhina. Amma quufaa badhaadhina keessa hin
jirru, garbummaa irra darbamee duguuggaan sanyii Oromoo irratti raawwatamaa
jira. Tan filoosoofii siyaasaa bulfannee itti deebinaa, tan bilisummaa
tanarratti dhaabbileen siyaasaatiifi rogeeyyonni maaliif irratti woliif galuu
dhabanii? Oromoof jecha woliigaluu dadhaban moo ofittummaa isaaniitiif jecha
woliif galuu dadhabanii?
Ø ‘Toofta, toofta’ jechuunis gaarii
ta’e, garuu tooftaan kun yoom Oromoo dhaqqaba, erga Oromoon lafarraa dhumeen
duubaa?
Ø “Siyaasni miiraan hin oofumuu”
jettan, yoo Woyyaaneen duguuggaa sayii waqtuma waqtiidhaan Oromoo irratti
raawwattu, miirri Oromoo Oromoof hin
aarre miira Oromooti.
Ø Daamuun waan nama hin iddineef namoonni
guyyaa waareetiitin ibiddaafi aara malee dhaqanii damma isii jalaa qotatan.
Kinniisni waan nama idduuf ammoo, ibiddaafi aara qabatanii lafa
qabbaneeffatanii dhaqanii damma kanniisaa baafatan. Oromoo kanaan hanga yomii
kanniisa hin ta’inaa, daamuu ta’aa jettaniin?
Ø Kan qawwee jedhuufi kan karaa nagaa
jedhu, namuu waan itti fakkaateen Woyyaanee irratti dhagaa darbuu malee,
maaliif dhagaa walitti darbanii?
Ø Ergamoota Woyyaaneetiifi ergamoota
gareewwaan Oromoo hanga addaan baasuu wollaalanitti keessumattu biyya alaa
kanatti maaliif walirratti duultanii yookiin duulchisanii?
Ø Qabsoo Oromoon gaggeessaa jiru
kanarratti, daa’immaan dabalatee hirmaannaa waan qabaniif, wal-galateeffachuun
garuma fuula duraatti qabsoo oofuu malee, qabsoo oofuu irratti maaliif
waljibbina yookiin wolqoxxisnaa?
Ø “Karri abbaan dhibbi cufu banaa
bulaa” jedha Oromoon. Qabsoo iddoo dhibbatti hiranii maaliif Oromoo humna
dhoowwanii?
Ø Waldhabiileen dhaabbilee siyaasaa
jidduu jirtu kan kaayyoo Oromoo fi Oromiyaati caala moo kan gareefi fedhii
aangootti caalaa?
Ø Faranjiin, “dhaabbileen siyaasaa
Oromoo ofiifuu waliigalanii ummata isaanii qabachuu hin dandeenne, biyya
akkamiin bulchuu danda’anii?” gaaffi jettu kan isin irratti kaasanu akkamiin
jalaa bilisa of baastu mee?
Ø Oromoon diyaaspooraa gaafa gosaa fi
amantaan woldorgommii keessa seene, Somaalee gosaan wal-loluun biyya diigde
akkamitti ilaaltan.....?
Daniel
Bariisoo Areeriitiin, Muddee
12, 12, 2017.
No comments:
Post a Comment